Statistikk

Dagens ting eg ikkje har lyst til å tenkja for mykje over:

A survey conducted in 2005 found that of "115 published studies concerning effects of low doses of bisphenol A in experimental animals, 94 percent of publicly funded studies found evidence of harm while 100 percent of chemical industry studies found no evidence of harm."

Frå How the World Works.

Sjornalistar er domme, dei

Det har vekt ein smule oppsikt at om lag tredjeparten av norske journalistar ikkje veit kva KS er for noko, og endå færre veit kven som har bede nato om å gjera greia si i Afghanistan. Det einaste som er betryggande med denne undersøkjinga, er at det ikkje er så stor skilnad på kunnskapsnivået mellom journalistane og publikum (at publikum skårar betre, er jo i grunnen betryggande, jamvel om Dagbladet rapporterar om eit snitt på tre av ti på sin kviss, som er litt urovekkjande). Ein kan ikkje ta seg tid til å forklara alt, og ingen er tent med medier fulle av stoff som folk ikkje forstår. Det som er verre, er at dette er ting alle burde vita (ja, eg synest faktisk alle burde vita om USA er med i OSSE eller ikkje). Elles overlet me makta til "ekspertane" i byråkrati og politisk sfære.
Det er forskjell på å vera dum og å vera kunnskapslaus. Det ingen har lært deg, kan du ikkje klandrast for å ikkje vita. Eg hugsar eit sitat som var attgjeve i ei lærebok i journalistikk som var i bruk den gongen eg studerte, tillagt ein amerikansk redaktør som eg ikkje hugsar namnet på: "Eg kan tilgje ein journalist at han er så dum at han ikkje veit korleis eit ord skal skrivast. Men ikkje at han er så lat at han ikkje slår det opp."
Det er ein god leveregel for gramatikk og ortografi, men av og til, til dømes i ein intervjusituasjon, treng ein å vita ting der og då, ikkje berre kvar på wikipedia ein finn svaret. Problemet er vel at stadig færre journalistar nokonsinne finn seg sjølv i ein intervjusituasjon eller ute i felten. Dei sit helst og skriv av eller les opp pressemeldingar og byråstoff, eller stiller det mest fjollete av alle spørsmål: "Kva er din kommentar til dette?" Når dei har gjort det lenge nok, vert dei forfremma til politiske kommentatorar. Eller dei sluttar.

Sjørøvarbutikken til Dave

Då eg var i Chicago nyleg, råka eg borti Johnny Temple, bassist i Girls Against Boys og leiar for det vesle New York-forlaget Akashic Books. Som venteleg kan vera, vart det snakka om litterære ting, og Temple fortalde om kor begeistra han var for Dave Eggers, både som forfattar, forleggjar, tidsskriftredaktør og ikkje minst formidlar av lesekunne og leseglede i lokalsamfunn som slit med både det første og det siste. Og vel heime finn eg til mi glede at litteraturbloggar BowlingJesus har funne fram til eit foredrag der Eggers fortel om eitt av prosjekta han har sett i gang:



Det er mykje fint folk der ute...

Strålande ide

Eg har ved ulike tidlegare høve uttrykt omsut for den norske innkjøpsordninga for skjønnlitteratur. Likeeins har eg vore skeptisk til ve-rop frå ulike bokbransjeaktørar om kor ille det står til. Likevel er det noko veldig besnærande ved reform-ideen Syphilia Morgenstierne sleng fram i Aftenposten i dag. Enn om biblioteka fekk innkjøpspengane sjølv, til å gjera med nett som dei ville, i staden for ein pall med bøker som stort sett går uopna på tikroners-sal fem år etter? Det er eit interessant forslag, uavhengig om der verkeleg finst noka stor krise i bokbransjen eller ikkje, og uavhengig av om ein synest det er ein god eller dårleg ting at der finst tette band mellom forlag og bokhandlarar. Dessutan kan det jo tena til ein innfallsport til å diskutera kor vidt det gjev meining at alle forfattarar skal honorerast ut frå kor mange eksemplar som vert seld av bøkene deira.

Snake oil

Det er utruleg lite overraskande at ein mann som sel dårlege støvsugarar til 32.000 kroner stykket òg har ei blømande verksemd som motivator og livstrenar ("life coach"). Teknikkane er tross alt felles for båe disiplinar: Ver hyggeleg, få folk til å tru at dei har det dårleg (skitent), sei at du (og berre du) kan hjelpa, skriv rekning. Statskyrkja har halde på med dette i hundrevis av år, utan at eg kan sjå at forbrukerrådet har ausa seg opp noko vidare. Jamvel scientologane, som har finpussa dei ikkje-materielle støvsugarsalgmetodene, får herja rimeleg fritt.
Støvsugarsalg er no så si sak. Men tenk å sleppa slike gærningar laus på toppidrottsutøvarar, dei mest sårbare og usikre blant oss, og samstundes mellom dei rikaste. Her snakkar vi krokodille i hønsegarden. Toppidrotten held liv i folk som Gerhard Heiberg, som i ramme alvor meiner at han er den einaste i landet som veit korleis det har seg med mennekerettssituasjonen i Kina. Eg ville rekna det som forståeleg hjå ein utøvar, dei har tross alt hovudet fullt av sin eigen kropp (viss eg må høyra endå eit intervju der nokon gjer greie for om "kroppen fungerer" eller ikkje, vert eg utilrekneleg), men Heiberg er jo, for å seia det slik, over sin beste periode som aktiv, og burde i prinsippet hatt tid til å få hjernen i fungerande stand att. Novel. I det minste vil ikkje ein støvsugar til 32.000 eller eit motivasjonskurs til om lag same prisen gjera store inngrep i privatøkonomien hans. Han får sikkert idrottsforbundet til å betala.
Overskrifta viser for øvrig til eit amerikansk omgrep, litt forenkla forklart som dyr medisin som ikkje verkar. Eg veit førebels ikkje om det amerikanske omgrepet "sucker" har noko med støvsugarar å gjera. Dei seier i alle fall at det vert fødd ein slik kvart einaste minutt. Men det vert fødd fleire kinesarar.